Nieujawnione źródła przychodów

Jak tylko kupiliśmy mieszkanie dostaliśmy wezwanie z urzędu skarbowego – co dalej?

Impulsem do wszczęcia przeciwko podatnikowi postępowania w sprawie nieujawnionych źródeł przychodów, są poniesione przez podatnika w roku podatkowym wydatki, które znacznie przewyższają osiągnięte i opodatkowane dochody. Jeżeli więc podatnik wydał w roku podatkowym więcej, niż faktycznie zarobił, fiskus może podejrzewać, że nie wszystkie dochody podatnika zostały opodatkowane i wszcząć w tym zakresie postępowanie w sprawie nieujawnionych źródeł. W trakcie postępowania organy podatkowe ustalają kwoty poniesionych wydatków oraz wartości zgromadzonych w tym roku zasobów finansowych. Na podatniku z kolei ciąży obowiązek wykazania, że poniesione wydatki znajdują pokrycie w ustalonych źródłach, bądź w posiadanych zasobach majątkowych. W przypadku, gdy tego nie udowodni podatnik jest obowiązany do zapłaty zryczałtowanego podatku od dochodów z nieujawnionych źródeł przychodów lub nieznajdujących pokrycia w ujawnionych źródłach w wysokości 75% dochodu.

Kwoty poniesionych przez podatnika wydatków oraz wartości zgromadzonych w tym roku zasobów finansowych organy podatkowe ustalają na podstawie składanych przez podatnika lub płatników zeznań i deklaracji podatkowych. Organy podatkowe czerpią swoją wiedzę również z informacji przesyłanych przez płatników podatku, organy administracji państwowej lub samorządowej, banki, sądy, komorników czy notariuszy. W trakcie postępowania w sprawie nieujawnionych źródeł organy podatkowe mogą zobowiązać także podatnika do złożenia oświadczenia o osiąganych dochodach i poniesionych w roku podatkowym wydatkach. Oświadczenie składane w formie “ankiety”, ma dla organu charakter informacyjny (podatnik może więc podać w niej przybliżone wartości osiąganych dochodów i ponoszonych wydatków). Jeżeli oświadczenie jest składane w formie oświadczenia o stanie majątku pod rygorem odpowiedzialności za składanie fałszywych zeznań, podatnik powinien w nim wykazać precyzyjne dane. Inaczej może narazić się na odpowiedzialność karną.

W postępowaniu podatkowym w sprawie nieujawnionych źródeł, aby udowodnić, że wydatki znajdują pokrycie w ustalonych źródłach przychodów, bądź posiadanych zasobach majątkowych, podatnik może skorzystać ze wszystkich środków dowodowych przewidzianych w Ordynacji podatkowej. Ordynacja podatkowa nie różnicuje dowodów, wszystkie dowody mają równą moc dowodową. Taką samą moc dowodową mają zarówno, księgi podatkowe, oryginały dokumentów, czy wyjaśnienia podatnika lub zeznania świadków. Dowody jednak podlegają ocenie organów podatkowych, a ich wartość zależy od tego, czy są prawdopodobne, wiarygodne i czy przekonują do prawdziwości okoliczności z nich wynikających. Podatnik powinien więc w przypadku składania oświadczeń i wyjaśnień dopilnować, aby oświadczenia były precyzyjne, a zawarte w nich informacje wzajemnie się nie wykluczały. Powinien również złożyć wszelkie dokumenty pisemne, które mogłyby dowodzić źródło finansowania wydatków. Takimi dokumentami mogą być umowy kredytowe, umowy pożyczki, czy też umowa darowizny. Należy jednak zaznaczyć, że w przypadku gdy w toku czynności sprawdzających lub postępowania podatkowego podatnik powołuje się na okoliczność dokonania na jego rzecz darowizny, a należny podatek od tego nabycia nie został zapłacony, darowizna taka podlega opodatkowaniu według stawki 20 %. Podatnik może również powoływać inne dowody mające znaczenie na wynik sprawy. Może dowodzić, iż ponoszone przez niego wydatki (np. na utrzymanie), nie były duże bowiem prowadzi gospodarstwo domowe wspólnie z innymi domownikami. Może również dowodzić, że posiadał wieloletnie oszczędności, które dopiero w tym roku skonsumował. Ważne jest, aby okoliczności na, które powołuje się podatnik były możliwe do sprawdzenia przez organy podatkowe i o ile to możliwe poparte dokumentami (np. wyciągami z kont bankowych, rachunkami itp.). Podatnik może także wnioskować o przeprowadzenie dowodu z przesłuchania świadków lub składać inne środki dowodowe. Co do zasady, organy podatkowe nie mają prawa odmówić przeprowadzenia dowodu powoływanego przez podatnika, chyba że uznają, iż przedmiotem dowodu są okoliczności niemające znaczenia dla sprawy lub zostały stwierdzone w wystarczającym stopniu innym dowodem.

Postępowania w sprawie nieujawnionych źródeł, są postępowaniami skomplikowanymi dowodowo. Podatnicy bowiem często nie gromadzą latami dokumentów, które mogą podczas takiego postępowania okazać się pomocne. Ważne jest więc, aby dowody, które posiada podatnik zostały przedstawione organom podatkowym w sposób kompleksowy, tak aby nie zostały zakwestionowane przez organy oraz aby przekonywały urzędników prowadzących postępowanie do słuszności argumentacji podatnika.

Z uwagi na realne i bardzo dotkliwe konsekwencje postępowania podatkowego w sprawie przychodów z nieujawnionych źródeł (możliwość wymierzenia przez organy podatkowe zryczałtowanego podatku w wymiarze 75% dochodu), zawsze warto korzystać podczas takiego postępowania z pomocy profesjonalnej kancelarii prawnej.